گزارش کلاس خلاقیت-3

تا حدودی تکنیک حذف را در پست قبل توضیح دادم . اما این تکنیک را در موارد بیشتری می توان بکار برد. مثلا به کودک بگوییم که اگر قرار باشد با مداد و خودکار و ماژیک نقاشی نکشد با چه چیزهای دیگری می تواند نقاشی کند.  و یا با مطرح کردن سوالهای خلاقانه تفکر و خیالپردازی کودک را بکار بگیریم و هر جوابی که داد بدور از فضای انتقادی بپذیریم و بررسی کنیم. مثلا از او بپرسیم اگر جامدادی نداشته باشد از چه چیز دیگری می تواند به جای آن استفاده کند و یا چگونه مدادهایش را به مدرسه ببرد. (این سوال در کلاس مطرح شد و جوابها جالب بود... از قوطی کمپوت، جوراب، کِش، جیب و حتی نظر من این بود که اگر فرد موهای فرفری دارد میتواند مدادها را در لابه لای موهایش بگذارد. )

در قصه خوانی هم می شود این تکنیک را استفاده کرد. مثلا صفحه اول یا آخر کتاب را برای کودک بخوانیم و از او بخواهیم باقی داستان را آنطور که دوست دارد تعریف کند. و یا عنوان کتاب را برای بچه نخوانیم و بعد از او بخواهیم که یک نام برای این داستان بگذارد.

تکنیک دوم جابجایی است. این تکنیک میتوان را در نقاشی و داستان هم استفاده کرد. و همچنین هر گونه تغییری در دکوراسیون خانه و حتی تغییر در  نقشهای همیشگی میتواند موثر باشد. مثلا تغییر نقش کودک به پدر و یا مادر در بازیها .

افراد خلاق درگیر جنسیت نیستند و به انجام کارهای جنس مخالف هم علاقمند هستند. دختری که در بازی نقش پدر را بازی میکند خلاقیت بیشتری از خودش نشان میدهد تا زمانی که نقش مادر را بازی می کند.

در مورد داستان ها می توان امکانی را که در داستانی مطرح شده با چیز دیگری جابجا کرد و یا آن را حذف کرد و از کودک خواست چیزی جایگزین آن کند. مثالی که در کلاس زده شده قصه شنگول و منگول بود که اگه خانم بزه شاخ تیز نداشت با چه چیزی به جنگ گرگه می رفت. یا قصه کدو قلقله زن را اینطور تغییر داده بودند که اگر پیرزن کدو نداشت چطوری به دیدن دخترش می رفت... جالب بود  که شاگردان خانم جهانبخش گفته بودند : پیرزن یک تخم کدو می کاشت و صبر می کرد تا در بیاد و بعد بره ... و این از دید خانم جهانبخش یک تفکر ایستا بود که درصد خلاقیت در آن پایین بود و این نشان می دهد که بعضی از بچه ها چقدر از فکر کردن به چیزهای خلاق و متفاوت فرار می کنند که باز هم در نهایت به همان کدو می رسند ( با توجه به قصه)

برای کودکان زیر سه سال می توان از این تکنیک برای تغییر نام عروسکشان استفاده کرد. مثلا یکی از عروسکها را انتخاب کنیم و از کودک بخواهیم نامهای دیگری روی آن بگذارد. و یا با کشیدن کف دست و پای کودک بر روی کاغذ از او بخواهیم که با آنها نقاشی کند و ببیند که چه شکل هایی می تواند بکشد. مثلا با نقاشی دست می توان یک خورشید کشید یا یک شیر و ...

در روشی دیگر می توان با کودک اینگونه بازی کرد که خطوطی را رسم کنیم و به کودکمان بگوییم که اینها یک قسمت از یک خانه، گل و ... هستند و آیا او میتواند آنها را تکمیل کند و یا با مطرح کردن یک داستان کوتاه در مورد خطوط کودک را به کشیدن ادامه آنها ترغیب کنیم.

یا میتوان با کشیدن یک لکه رنگ یا جوهر همین بازی را با کودک کرد و از او بخواهیم که آن را به شکل گل، خورشید و ... کامل کند.

تغییر زاویه دید که به تعبیری همان تعریف خلاقیت است از جایگاه ویژه ای برخوردار است. مثلا کشیدن یک شی از زوایای متفاوت و یا حتی بازی با یک وسیله از زاویه دیدهای متفاوت. مثلا بازی با یک سطل و توپ. می توان سطل را در حالتها متفاوتی قرار داد و از کودک خواست که توپ را داخل آن بیاندازد.

ادامه دارد ...