گزارش کلاس خلاقیت-2

بازی مهمترین و درونی ترین انگیزه فعالیت کودک است و به قول پیاژه بازی تفکر کودک است. بیشتر مطالبی که از این به بعد مطرح می شود در غالب بازیهایی است که می توان با کودک انجام داد تا نیمکره راست کودک را فعال نگه داشت و در نهایت در مسیر خلاقیت قرار بگیرد.

چون خانم جهانبخش یک معلم ابتدایی هستند بیشتر فعالیت های ایشان هم برای همین رده سنی است و من فکر می کنم برای بچه های کوچکتر و خصوصا زیر سه سال این بازیها نیاز به پردازش بیشتر و خلاقیت پدر و مادر دارد تا بتوانند آنها را به گونه ای تغییر دهند که با کودکشان همخوانی داشته باشد.

چند نکته که به نظر میامد بیشتر والدین با آن مشکل دارند  در کلاس مطرح شد که به نظرم دانستنش خالی از لطف نیست. 1- در خلاقیت چیزی به نام نه وجود ندارد. غیر ممکنی وجود ندارد ( این برای والدینی مطرح شد که نقاشی های کودک خود را بی معنی می دانستند و می خواستند حرفهای عجیب و غریب او را به قول خودشان درست کنند)

2- والدینی که حوصله اشتباه کردنهای کودک خود را ندارند نمی توانند بچه های خلاق داشته باشند. ( طرفیت خود را بالا ببریم و فضای بیشتری برای اشتباه کردن به بچه ها بدهیم. وقتی با دیانا بازی می کنیم یا حرف میزنیم هر کس اشتباه کند ه ر دو با هم می خندیم و این جمله من را دیانا تکرار می کند که اشتباه کردم و خنده دار شدم. آری اشتباه کردن می تواند خنده دار باشد اگر دیدمان را عوض کنیم)

3- کسانی که می خواهند بچه هایشان اول باشند  وبچه های خوب داشته باشند نمی توانند انتظار خلاقیت از کودکان داشته باشند( بچه ها همیشه خوبند و این خوبی از دید ما چیز دیگری است. خوب بودن با بهم ریختن و اشتباه کردن منافاتی ندارد. ارزشهای خوب بودن را برای خودمان تعریف کنیم آنوقت دیدمان تغییر خواهد کرد)

4- خلاقیت با شوخ طبعی رابطه نزدیکی دارد . افراد شوخ طبع افراد خلاقی هستند در حالیکه خلاقیت با خشکی و انعطاف نا پذیری رابطه ای ندارد.

5- در بازیهای خلاقیت ارزشها را زیر پا نمیگذاریم مسخره نمی کنیم و کسی را به خاطر ایده و نظرش سرزنش نمی کنیم

6- مهمترین کاری ما به عنوان پدر و مادر کودک می کنیم این است که او را قضاوت نکنیم در مرحله اول کودک باید آزاد باشد و در این آزادی و فضای بدور از قضاوت است که رشد می کند و خود بهترین نقاد کارهای خود می شود

5- خلاقیت یک الهام درونی است ما فقط می توانیم مهارتها را به کودکانمان آموزش بدهیم البته آن هم در غالب بازی و بعد باقی کار را به خودشان واگذار کنیم.

خوب حالا به تمرینها و بازیها می پردازیم:

یکی از موانع خلاقیت، عادتها است. عادتها و قوانین فکری از پیش تعیین شده مسیر خلاقیت را مسدود می کند. بازیهایی که بتواند این عادتها را بشکند و یا برای کوتاه مدت آنها را متوقف کند بسیار در تفکر خلاق موثر است.

1-      کشیدن نقاشی با دست غیر معمول- مثلا اگر راست دست هستید می توانید با دست چپ بنویسید و بکشید و بعد نقاشی و نوشته خود را با کودکتان جابه جا کنید و کار یکدیگر را تکمیل کنید ( در اینجا دو چیز مطرح است. اول اینکه شما هم می توانید همراه کودکتان این تمرینها را انجام دهید و لذت ببرید و نیمکره راستتان را فعال کنید و دوم اینکه در این جابه جایی و تکمیل کار یکدیگر باز هم مساله خلاقیت و رشد و جهش فکری نهفته است. شما و یا کودکتان باید خیالپردازی کنید و فکر دیگری را ادامه دهید یا اینکه از خود طرحی نو دراندازید و کار متفاوتی بکنید. )

2-      اگر کودکمان خواندن و نوشتن بلد است می توانیم یکسری تمرینات نوشتاری با او انجام دهیم . به این شکل که از کودک بخواهیم جمله ای را بدون نقطه بنویسد و بعد اگر میتواند آن را بخواند و یا جای دو حرف را با هم در کل جمله عوض کند و یا یک حرف را از کل جمله حذف کند و جمله هایش را بخواند. ( تکنیکهای حذف و جابجایی را می تواند در نقاشی ها هم استفاده کرد – در جلسه اول که بچه ها در کلاس حضور داشتند خانم جهانبخش با استفاده از یک کله  دایره ای شکل با دو چشم و بینی و دهان این بازی را با بچه ها می کرد. مثلا چشمهای کله را پاک می کرد و از بچه ها می خواست یک جور چشم دیگر برای کله بکشند و یا یک دهان و یا بینی متفاوت با آنچه که اول دیدند، بکشند. یک بار هم از بچه ها خواست که برای این کله چشم سوم بکشند و جای آن را خودشان تعیین کنند. بیشتر بچه ها در بالای پیشانی کشیدند و بعضی هم روی چانه و یا لپ آدمک ولی یکی از بچه ها که می خواست چشم را پس سر آدمک بکشد از پشت صفحه استفاده کرده بود و این از دید خانم جهانبخش سطح بالایی از خلاقیت بود. کسی که پا از چهارچوبهای تعیین شده هم بیرون میگذارد.)

3-      کار دیگر در زمینه نوشتاری، وارونه نویسی است. حالا این وارونه از دید پدر و مادرهای حاضر در کلاس بسیار متفاوت بود. یکی می گفت جمله را از کلمه آخر به اول بنویسیم . دیگری می گفت حروف را از آخر به اول بنویسیم و یا متضاد کلمه ها را بنویسیم و یا معکوس جمله را نسبت به خط دفتر بنویسیم.

ادامه دارد...