معرفی کتاب- به بچه ها گفتن، از بچه ها شنیدن

عنوان: به بچه ها گفتن از بچه ها شنیدن

نویسنده: آدل فابر- الین مازلیش

مترجم: فاطمه عباسی فر

انتشارات: نشر دایره

این کتاب را وقتی دیانا هنوز یک سال نداشت به دست گرفتم. کتاب فعالی است پر از تمرین و مثال و داستان های والدین در ارتباط با فرزندانشان. اما آن زمان خیلی برایم کاربردی نداشت و خسته کننده پیش می رفت. اما این بار وقتی دیانا از مرز سه سال گذشته بود دوباره آن را خواندم، انگار وارد دنیای جدیدی شده بودم برایم بسیار جالب و آموزنده بود. البته معتقد هستم که کتابهای آموزشی را نباید با یک بار خواندن به کناری گذاشت. فکر می کنم برای تغییر یک طرز فکر هم بسیار نیاز به تکرار و تمرین هست. این را یقین دارم که دفعه بعد که این کتاب را بخوانم حتما حتما مطالب بیشتری خواهم آموخت.

نویسنده کتاب دو مادر هستند که سالها در کارگاه های روانشناسی کودک دکتر هایم جینات شرکت می کردند و این کتاب شامل تجربه ها و آموخته های آن دو است. جلد دوم این کتاب هم هست که بیشتر برای مربیان و معلمان کاربرد دارد. از این دو نویسنده کتاب دیگری هم خواندم به نام " کودک، خانواده، انسان". که آن هم بسیار جالب و آموزنده بود.

این کتاب شامل هفت فصل می باشد که در آنها نحوه صحبت کردن با کودک و شنیدن احساسهایش  و درک آنها و همچنین چگونه رفتار کردن با او را مطرح می کند.

در اینجا جمله های خواندنی هر فصل ( البته از نظر خودم!!!) را قرار می دهم. و امیدوارم که شما را به خواندن این کتاب ترغیب کنم البته اگر هنوز نخوانده اید!!!!

فصل1- به کودکان کمک کنیم تا احساساتشان را درک کنند.

• روش کار: 1- با دقت تمام گوش کنید. 2- احساس آنان را با کلمه ای تصدیق کنید مثل: آه. هوم. صحیح و ... 3- احساسات کودکان را با عبارتی بیان کنید. 4- به طور خیالی آرزوهایشان را برآورده کنید.
• در بیشتر مواقع سکوت از روی همدردی، همان چیزی است که کودک نیاز دارد.
• در برابر این وسوسه که هر چه سریعتر کار را بهبود ببخشید مقاوت کنید. به جای پند دادن همچنان احساس کودکتان را بپذیرید و درباره آنها تامل کنید.
• آنچه مردم در هر سنی که باشند در لحظات آشفتگی نیاز دارند موافقت یا مخالفت نیست آنان کسی را می خواهند که حال و روز آنان را درک کند و به آنچه آنان از سر میگذرانند پی ببرد.
• وقتی به کودکان اندرز می دهیم یا یک راه حل فوری پیش پایشان می گذاریم، آنان را از تجربه ای که در کشمکش با مشکلات خودشان به دست می آورند محروم می کنیم.

فصل2- استفاده از همیاری

• روش کار:1- توصیف کنید. آنچه را می بینید توصیف کنید. 2- اطلاعات ا در اختیار کودکتان بگذارید. 3- درباره احساسات و عواطف تان صحبت کنید. 4- منظورتان را با یک کلمه بیان کنید. 5- یادداشت بنویسید.
• ما می خواهیم بر گفتگوهایی که روح را جریحه دار می سازد، مهر پایان بگذاریم و زبانی را برگزینیم که احترام به نفس را قوت می بخشد.

فصل3- جانشینهای تنبیه

• دکتر جینات: ... تنبیه کارساز نیست زیرا موجب حواس پرتی می شود سبب می گردد به جای این که از انجام کاری که کرده پشیمان شود و درباره اصلاح عمل خود بیندیشد، گرفتار انتقام های خیالی شود به بیانی دیگر با تنبیه کودک، عملا او را از روند درونی بسیار مهم مواجهه با اعمال بدش محروم می کنیم.
• جانشینهای تنبیه: 1- به روشهایی اشاره کنید که مفید باشد. 2- تقبیح شدید خود را بیان کنید ( بدون حمله به شخصیت) 3- انتظارات خود را جز به جز شرح دهید. 4- به کودک نشان دهید چگونه می تواند خطای خود را جبران کند.5- به کودک فرصت بدهید. 6- با موضوع برخورد فعال داشته باشید. 7- بگذارید کودک پیامد رفتار خود را تجربه کند.
• وقتی کدورتی میان ما پیش می آید مجبور نیستیم قوای خود را علیه همدیگر به حال آماده باش درآوریم و نگران این باشیم چه کسی پیروز خواهد شد و چه کسی شکست خواهد خورد. بلکه می توانیم نیروی مان را صرف یافتن  راه حلی بکنیم که نیازهای هر دوی مان را بطور خاص در نظر داشته باشد. به کودکمان  می آموزیم که نیازی نیست که قربانی یا دشمن ما باشند. ما آنان را به ابزاری مجهز می کنیم تا بتوانند در حل مشکلاتی که با آن مواجه اند فعالانه شرکت داشته باشند.
• زندگی جریان مداومی از سازگاری و باز سازگاری است. آنچه برای یک کودک مهم است این است که خود را قسمتی از راه حل بداند تا قسمتی از مشکل.

فصل 4: تشویق به استقلال شخصیت

• روش کار: 1- اجازه دهید کودکان خود برگزینند.2- برای تلاش کودک احترام قایل شوید. 3- بیش از اندازه سوال نکنید. 4- در پاسخ گویی به سوالات شتاب نکنید. 5- کودکان را تشویق کنید تا از منابع و ماخذ بیرون خانه استفاده کنند. 6- امید را از دست ندهید.
• بگذارید کودک مالک بدن خود باشد. از کنار زدن مداوم موهایش، راست کردن شانه اش، تکاندن خاک لباسش، تو زدن بلوزش توی دامن، دوباره مرتب کردن یقه اش خودداری کنید. کودکان این وسواس بیش از حد را تجاوز بر خلوت جسم خود تلقی می کنند.
• هر چه قدر کودک کم سن و سال باشد، درباره اش جلوی روی او صحبت نکنید.

فصل5: ستایش

• روش کار: 1- آنچه را که می بینید توصیف کنید( می بینم کف اتاق تمیزه) 2- احساساتتان را توصیف کنید.( آدم از دیدن این اتاق تمیز کیف می کنه) 3- رفتار شایسته تمجید کودک را با کلمه ای خلاصه کنید ( تو مداد رنگی ها و خودکارهاتو از هم جدا کردی به این میگن سازمان دادن)
• تمام دنیا به آنان خواهند گفت که اشتباهاتشان چیست (آن هم با صدای بلند و به کرات) کار ما این است که بگذاریم کودکانمان بدانند که کدام یک از خصلتهایشان پسندیده است

فصل 6- آزاد کردن کودکان از ایفای نقش

• اگر کودکی را بدجنس تصور کنید، این فرصت را برای او فراهم آورده اید تا به شما نشان دهد می تواند تا چه اندازه بدجنس باشد.
• روش کار:1- در پی فرصت هایی باشید تا به کودک تصویر جدیدی از خودش را ارایه دهید.2- کودکان را در موقعیتهایی قرار دهید که بتوانند خود را به گونه های مختلف ببینند.3- بگذارید کودکان تصادفا از شما مطالب مثبتی درباره خود بشنوند.4- برایش شرح دهید چه الگوی رفتاری را می پسندید.5-  سنگ صبور لحظه های ویژه کودتان باشید.6- وقتی کودک شما طبق برچسب گذشته عمل می کند، احساسات و انتظارات خود را برایش شرح دهید.